Την προμήθεια ολοκληρωμένου συστήματος πρόληψης, έγκαιρης ειδοποίησης και αντιμετώπισης δασικών πυρκαγιών με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης δρομολογεί η, εποπτευόμενη από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Κοινωνία της Πληροφορίας. Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα, και συγκεκριμένα στο δάσος της Πάρνηθας, αντίστοιχη «έξυπνη» τεχνολογία έχει υιοθετηθεί σε πιλοτικό στάδιο, αποτελώντας προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας.

Στόχος είναι μέσω της χρήσης τεχνητής νοημοσύνης, καμερών και αισθητήρων να καθίσταται εφικτή η έγκαιρη ανίχνευση καπνού και φωτιάς, και κατ’ επέκτασιν η μείωση του χρόνου που μεσολαβεί ανάμεσα στην εκδήλωση του φαινομένου και την κινητοποίηση των Αρχών.

Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 36,5 εκατ. ευρώ, που έχει θέσει σε διαβούλευση η Κοινωνία της Πληροφορίας, δεν προβλέπει μόνο την προμήθεια και εγκατάσταση μηχανισμών πυρανίχνευσης, αλλά και την ανάπτυξη υποδομής για την έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιών. Θα δημιουργείται δηλαδή, σχεδόν σε πραγματικό χρόνο, ένας χάρτης πιθανοτήτων ως προς την εκδήλωση φωτιάς στα δάση. Γι’ αυτόν τον σκοπό θα εγκατασταθούν οπτικοί αισθητήρες τύπου Lidar (Light Detection And Ranging) που επιτρέπουν τη δημιουργία τρισδιάστατων εικόνων, οι οποίες στηρίζονται στην επιτήρηση, στην ανίχνευση και στον εντοπισμό καπνού σε μεγάλης επιφάνειας εκτάσεις. Ταυτόχρονα, η εικόνα από θερμικές και οπτικές κάμερες, οι οποίες είναι σε θέση να εντοπίζουν συμβάντα στο οπτικό και το θερμικό πεδίο (προκύπτει από την υπέρυθρη ακτινοβολία που εκπέμπει ένα αντικείμενο), θα αναλύεται μέσω αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης, ώστε να εξάγονται άμεσα συμπεράσματα για την επικινδυνότητα μιας πυρκαγιάς. Κι αυτό διότι χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη είναι δυνατός ο εντοπισμός καπνού, απότομης αύξησης της θερμοκρασίας σε ένα σημείο του δάσους και άλλων ενδείξεων εκδήλωσης πυρκαγιάς. Όπως αναφέρει το τεύχος διαβούλευσης, ο συνδυασμός των αισθητήρων τύπου Lidar και της χρήσης αλγορίθμων επιτρέπει η ποιότητα της ανίχνευσης μιας πυρκαγιάς να μην εξαρτάται ούτε από τις συνθήκες φωτός ούτε από τα καιρικά φαινόμενα.

Εκτός από τους αισθητήρες Lidar και τις θερμικές και τις οπτικές κάμερες που θα κάνουν χρήση AI, το εικοσιτετράωρης λειτουργίας ολοκληρωμένο σύστημα αντιμετώπισης πυρκαγιών θα περιλαμβάνει οπτικές κάμερες παρακολούθησης, περιβαλλοντικούς αισθητήρες και μετεωρολογικούς σταθμούς. Η πληροφορία που θα αποκτά το σύστημα θα καταλήγει στο συντονιστικό κέντρο ελέγχου, όπου οι χειριστές θα πραγματοποιούν τις απαιτούμενες ενέργειες. Εάν διαπιστώσουν, και με τη βοήθεια της κάμερας παρακολούθησης, ότι δεν πρόκειται για πυρκαγιά, θα προχωρούν στην ακύρωση του συναγερμού.

Αντίστοιχη τεχνολογία έχουν υιοθετήσει αρκετές χώρες και περιοχές παγκοσμίως. Στην Καλιφόρνια, πέρυσι, η πιλοτική, για διάστημα δύο μηνών, υιοθέτηση συστήματος ανίχνευσης πυρκαγιών είχε οδηγήσει στον έγκαιρο εντοπισμό 77 πυρκαγιών, προτού αυτές εξαπλωθούν. Πριν υιοθετηθεί η τεχνητή νοημοσύνη στην επεξεργασία των εικόνων, όπου είχαν τοποθετηθεί κάμερες παρατήρησης (σε χώρες του εξωτερικού), το υλικό που αυτές κατέγραφαν, αξιολογούνταν από τα στελέχη των συντονιστικών κέντρων, με αποτέλεσμα να ήταν πιθανή η εμφάνιση ανθρώπινου λάθους. Αντίστοιχη τεχνολογία είχε εφαρμοστεί, το 2022, σε πιλοτικό στάδιο και στη γειτονική Τουρκία, έχοντας επιτρέψει την πρόβλεψη δασικών πυρκαγιών 24 ώρες προτού αυτές εκδηλωθούν με ποσοστό ακρίβειας 80%.

Στην Ελλάδα το σύστημα έγκαιρης ανίχνευσης και αντιμετώπισης πυρκαγιών αναμένεται να τοποθετηθεί σε εθνικά πάρκα και εθνικούς δρυμούς, αλλά και σε επιλεγμένες περιοχές όπου κυριαρχεί η μείξη ζώνης δάσους – οικισμού (Εθνικό Πάρκο Σχινιά, Πεντέλη, Υμηττός, Ποικίλο Όρος). Μετά και τις καταστροφικές πυρκαγιές σε Νότια Ευρώπη και Ελλάδα το 2022, οι ειδικοί τονίζουν ότι δεν απαιτούνται μόνο περισσότερα μέσα πυρόσβεσης, αλλά και είναι ανάγκη να βελτιωθεί η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.